Systemisch werk

Systemisch werken gaat ervan uit dat iedereen wordt beïnvloed door de systemen waarvan hij of zij deel uitmaakt.
Je eigen familie is zo’n systeem, maar ook de organisatie waarbinnen je werkt, een vereniging, een team of je sociale omgeving. Veel van onze onbewuste overtuigingen, gedragingen en patronen vinden hun oorsprong in de systemen waarin we zijn opgegroeid. We hebben bekrachtigende en beperkende patronen, vaak uit loyaliteit, meegenomen.

Deze patronen kan je in je huidige leven weer tegen komen binnen nieuwe systemen bijvoorbeeld je relatie of je werk. Systemisch werk geeft inzicht waar belemmeringen zitten en waarom je steeds opnieuw vervalt in bepaald gedrag dat je belemmert in je ontwikkeling en groei. Systemisch werken kan leiden tot acceptatie, maar biedt ook een sleutel tot oplossingen. Met onder andere opstellingen, een onderdeel van de methodiek systemisch werken, kun je deze onbewuste patronen weer zichtbaar maken.

Systemisch is eigenlijk geen Nederlands woord. Het is een Duits begrip wat hier terechtgekomen is door mensen die er mee gingen werken. Het betekent zoiets ‘ het systeem in acht nemend’. In de systematische logica neem je aan dat de werkelijkheid uit meerdere lagen bestaat. Een gelaagdheid die er altijd en overal is. Zonder dat we het ons altijd bewust zijn, zijn wij onderdeel van die lagen.

De informatie die ‘het systeem’ omvat en beïnvloedt wordt van generatie op generatie doorgegeven door alle elementen, planten, dieren en mensen. De oorsprong van systemisch werk ligt onder andere bij Bert Hellinger en Daan van Kampenhout. Bert Hellinger ontdekte de kenmerken van elk systeem en ontwikkelde deze methode om hiermee te werken en oorzaken inzichtelijk te  maken. Daan van Kampenhout heeft de verbinding gelegd tussen familieopstellingen en het sjamanisme via ‘Systemic Ritual’®.

Ons lichaam is de basis, de plek waar alle patronen, vaak nog onbewust liggen opgeslagen. Aandacht voor het lichaam en de signalen ervan worden in ons haastige bestaan makkelijk genegeerd. Daarom is aandacht voor hoofd, hart en buik belangrijk. Ook systemisch werken begint met aandacht voor houding, beweging en ademhaling.

WIJ

Gemma van Steekelenburg vertelt hoe systemsch werk op haar pad kwam:

‘In 2005 ben ik onbewust voor het eerst in aanraking gekomen met Systemisch werk. Een collega coach deed een tafelopstelling met mij over mijn zelfstandig ondernemerschap. Het duurde tot 2009 voor ik me meer bewust werd van al het systemisch werk wat om en aan mij werd aangeboden en waar ik zelf aan meedeed.

In 2010, toen de paarden terug op mijn pad kwamen en zij mijn collega’s werden, ging ik er (ook mede door de opleiding tot paardencoach) actiever mee aan de slag. Ik ontmoette Daan van Kampenhout volgers en de collega coach uit 2005 kwam zo ook ineens weer op mijn pad. Ik ontmoette nog vele andere systemische specialisten en van een ieder leerde ik weer. Ik prijs me gelukkig dat ik heb mogen meedraaien met hun, waardoor ik veel live ervaring heb opgedaan.

Samen met diverse cursussen en opleidingen (o.a. bij Phoenix, 3PK, de Keulse weg, Deep Democracy, Rake Vragen en  Action Learning) heeft dit geleid tot mijn eigen manier van systemisch werken. Ik combineer het met wat er verder nog in mijn rugzak zit, hou het graag simpel en heb onbewust de aanpak van mijn eerste ervaring overgenomen. Ik doe wat nodig is zonder alles te benoemen wat ik doe.’

ARTIKEL

Ruud Knaapen schreef een artikel over zijn visie op de systemische kant van werken met paarden. Dit sluit heel goed aan bij onze zienswijze en aanpak. Het artikel heet Coachen met paarden: in service of life. we halen graag een fragment uit dit artikel aan

PAARDEN EN SYSTEMISCH WERK Als paarden zich om wat voor reden niet kunnen verbinden, geeft dat stress. Het is extreem belangrijk voor hen om binding met een groep aan te gaan en te weten wat hun exacte plek is in de groep. In interactie met een mens wil een paard instinctief ook een soort minikudde vormen. Het dier zal reageren op de mate waarin iemand authentiek is, dat wil zeggen, in contact met zijn bronnen dan wel bestemming en de mate waarin de innerlijke kudde compleet is. Het instinct waarmee paarden 65 miljoen jaar overleefd hebben, is een uiterst verfijnd precisie-instrument dat registreert of het geheel van de kudde in de knel komt. Het heeft een signaalfunctie. Het paard fungeert als indicator voor het welzijn van het gehele systeem. Het gedrag van het paard is een indicator voor waar en wanneer in het systeem van de cliënt de systeemdruk verandert, in relatie tot de drie basisbehoeften die hierna beschreven worden. Dit is een meer fenomenologische benadering die we ook zien binnen het werken met opstellingen.

Het gehele artikel is ook te vinden in ons anderZ magazine